Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων (Γ΄ & Δ΄ Δημοτικού) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)




Διονύσιος Σολωμός

Ελεύθεροι πολιορκημένοι





Το απόσπασμα αυτό είναι από το ποίημα του Διονυσίου Σολωμού «Ελεύθεροι πολιορκημένοι», που το σχεδίασε ο ποιητής τρεις φορές, χωρίς να το ολοκληρώσει. Είναι Απρίλιος του 1826. Οι Τούρκοι πολιορκούν το Μεσολόγγι. Οι κάτοικοι αρνούνται να παραδοθούν. Περνάνε φρικτές στιγμές. Yποφέρουν από πείνα και αρρώστιες. Κι είναι άνοιξη. Η φύση, γεμάτη ζωή, είναι σαν να θέλει να παρασύρει τους πολιορκημένους με την ομορφιά της. Οι πολιορκημένοι όμως βάζουν το χρέος για την πατρίδα πάνω από τη ζωή τους.

Ά κρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει·
λαλεί πουλί, παίρνει σπυρί, κι η μάνα το ζηλεύει.
Τα μάτια η πείνα εμαύρισε· στα μάτια η μάνα μνέει·
στέκει ο Σουλιώτης ο καλός παράμερα και κλαίει:
«Έρμο τουφέκι σκοτεινό, τι σ’ έχω ’γω στο χέρι;
Οπού συ μου ’γινες βαρύ κι ο Αγαρηνός το ξέρει».

Καντάτα Ελευθερίας (μελοποιημένα αποσπάσματα) [πηγή: Βουλή των Ελλήνων] «Το μικρό κλεφτόπουλο» (δημοτικό τραγούδι) [Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων Γ΄ & Δ΄ Δημοτικού] Έξοδος του Μεσολογγιού (Εθνικό Ιστορικό Μουσείο) [πηγή: Πολιτιστικός Θησαυρός της Ελληνικής Γλωσσας]

Θεόδωρος Bρυζάκης (1814-1878), H Έξοδος του Mεσολογγίου

Δραστηριότητες koritsaki


  1. Γιατί η μάνα ζηλεύει το πουλί;
  2. O Σουλιώτης κουβεντιάζει με το τουφέκι του. Τι θέλουν να πουν τα λόγια του;
  3. Ζητήστε από έναν μαθητή της Στ΄τάξης του σχολείου σας να σας μιλήσει για την πολιορκία του Μεσολογγίου και την Έξοδο.
  4. Ακούμε όλοι μαζί μελοποιημένο το ποίημα στο δίσκο του Γιάννη Μαρκόπουλου Ελεύθεροι πολιορκημένοι και το τραγουδάμε.
  5. Να αποδώσετε το ποίημα με ζωγραφιές. Κάτω από κάθε ζωγραφιά να βάλετε τις αντίστοιχες ποιητικές φράσεις.

Διονύσιος Σολωμός (Ζάκυνθος 1798 - Κέρκυρα 1857)

Βιογραφικό σημείωμα [πηγή: Πολιτιστικός Θησαυρός της Ελληνικής Γλώσσας]

Είναι ο εθνικός μας ποιητής και ένας από τους πολύ σημαντικούς Ευρωπαίους ποιητές. Σπούδασε στην Ιταλία. Έζησε την εποχή που η Ελλάδα αγωνιζόταν να αποτινάξει τον τουρκικό ζυγό. Με την ποίησή του εκφράζει τους αγώνες των Ελλήνων για την απελευθέρωσή τους. Ακόμη, τον απασχολεί η αντίθεση ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο. Yπερασπίστηκε τη γλώσσα που μιλάμε σήμερα, τη δημοτική. Έγραψε τον Ύμνο εις την Ελευθερίαν. Μερικά έργα του είναι: Ο Κρητικός, Η γυναίκα της Ζάκυθος, Ο πόρφυρας.


Προτάσεις για διάβασμα

Ελένη Χωρεάνθη, Μεσολόγγι, η πολιτεία του νερού, εκδ. Καλέντης.
Ντίνος Δημόπουλος, Ο Μαστρο-Πολύξερος κι η μαγική του βάρκα, εκδ. Καστανιώτη.