Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων (Γ΄ & Δ΄ Δημοτικού) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)

img5_8

Νώντας Έλατος


Ένας περίπατος στην πόλη Εξώφυλλο του βιβλίου [πηγή: Βιβλιονέτ]

Κ αιρός πια να ξεκινήσουν. Η μητέρα φόρεσε στο Χάρη το μικρό του ιμάτιο. Μέσα στο σπίτι φορούσε το χιτώνα, ένα πουκάμισο να πούμε, που έφτανε ως τα γόνατα. Έπειτα του πέρασε στα πόδια τα πέδιλα. Στο σπίτι μέσα περπατούσε πάντοτε ξυπόλυτος. Ύστερα οι αδερφούλες του, η Αγλαΐα και η Ροδόπη τον εφίλησαν. Θα νόμιζε κανείς πως θα έφευγε για μακρινό ταξίδι.

Ο πατέρας του τότε τον επήρε από το χέρι, γιατί ήθελε την πρώτη μέρα να τον οδηγήσει ο ίδιος στο δάσκαλο. Έτσι βγήκαν έξω και πίσω τούς ακολουθούσε ο Λίχας. Οι δρόμοι στην Αθήνα ήταν πολύ στενοί και τα σπίτια δεν είχαν παράθυρα προς το δρόμο. Έτσι σου φαινόταν πως βάδιζες ανάμεσα σε δυο ψηλούς τοίχους με πόρτες. Οι Αθηναίοι δεν έχτιζαν πολυτελή σπίτια για τον εαυτό τους παρά για τους θεούς που λάτρευαν. Ψηλά και πάνω από την πόλη φάνταζε ο πετρωτός λόφος, η Ακρόπολη με τους μαρμαρένιους ναούς. Οι ναοί αυτοί ήταν βαμμένοι σε μερικές μεριές τους γαλάζιοι, κόκκινοι και χρυσοί και είχαν παράξενες μορφές στα αετώματα. Ω, πόσο έλαμπαν κάτω από τον λαμπρόν ήλιο!

– Πατέρα, παρακάλεσε ο Χάρης, πάρε με στην Ακρόπολη! Είμαι αρκετά μεγάλος για να πάω.

– Θα σε πάω, να είσαι βέβαιος, του είπε ο πατέρας, μα σήμερα θα πας στο σχολείο.

Δεν άργησαν να φθάσουν στον ανοιχτό χώρο της αγοράς. Τι θόρυβος, ζωή και κίνηση και χρώμα! Σ’ ένα μέρος λιγωνόσουν από τις μυρουδιές. Στη σειρά με κάνιστρα όμορφες ανθοπώλιδες πουλούσαν λουλούδια. Λουλούδια της άνοιξης, την εποχή που η Αθήνα πες πως ήταν πνιγμένη στα λουλούδια.

– Πάρτε μενεξέδες, ζουμπούλια, τριαντάφυλλα!


img5_9

Βικέντιος Λάντσας (1822-1902), Ακρόπολη

– Εδώ τ’ αρχοντικά ιμάτια, φώναζε ένας ψηλός άνδρας που πουλούσε λευκούς και πορφυρούς μανδύες.

– Παιγνίδια διάφορα για παιδιά, ξελαρυγγιζόταν άλλος που πουλούσε μάλλινα και δερμάτινα τόπια κι άλλα τέτοια παιγνίδια.

Πρώτη φορά βρέθηκε ο Χάρης μέσα σ’ ένα τόσο θόρυβο, που ξεκούφαινε. Η ζωή του και η χαρά του ήταν ν’ ακούει θόρυβο, πολύ θόρυβο.

– Στάσου μια στιγμή, πατέρα, παρακάλεσε ο Χάρης.

Περνούσαν από την Ποικίλη Στοά, τη ζωγραφισμένη από τον Πολύγνωτο και τους φίλους του Μίκωνα και Πάναινο. Η στοά ήταν μακριά, τετράπλευρη, με τους τρεις τοίχους κλειστούς και μπροστά ανοιχτή και στηριγμένη σε κολόνες. Πρώτη φορά ο Χάρης έβλεπε ζωγραφιές και μάλιστα τόσο ζωντανές. Το μάτι του πήρε τους πολεμιστές που πατούσαν την Τροία, τις Αμαζόνες καβάλα στα άγρια άλογά τους και τη μάχη του Μαραθώνα.

– Α, να η πρώτη συμπλοκή με τους Πέρσες· να εκεί που τρέχουν στους βάλτους· και τώρα στην παραλία· ω, νάτος ο Κυνέγειρος!…

Κι αυτά τη στιγμή που σταμάτησε ο πατέρας του, ο Θεαγένης, όχι για να τον αφήσει να χαζέψει, παρά για να αγοράσει δυο κούκλες για τις κόρες του, την Αγλαΐα και την Ροδόπη. Έπειτα τραβώντας τον από το χέρι του είπε.

– Η αγορά δεν είναι κατάλληλο μέρος για παιδιά.

– Ε, Θεαγένη, φώναξε ένας φίλος, πού πηγαίνεις τόσο βιαστικός;

– Πάω το γιο μου στο σχολείο, απάντησε περήφανα ο Θεαγένης.

Μόλις έβγαιναν από την αγορά τους χαιρέτησε άλλος φίλος, ο Επικύδης.

Πάμε στην Πνύκα, Θεαγένη. Ο Φιντίας θα μας μιλήσει για την αγορά νέων πλοίων.

– Και βέβαια θα έλθω, απάντησε ο Θεαγένης. Πρώτα όμως πρέπει να πάω το γιο μου στο σχολείο.

– Το γιο σου! Τι ωραία! είπε ο Επικύδης, που είχε μονάχα κορίτσια.

Ο Χάρης ένιωσε πως ο πατέρας του τον κρατούσε πιο σφιχτά.

Τι ωραίος που ήταν ο κόσμος!

Ένας φίλος, 2500 χρόνια πριν…! [πηγή: Μικρός Αναγνώστης (Εθνικό Κέντρο Βιβλίου)]

Δραστηριότητες

  1. O μικρός Χάρης πηγαίνει πρώτη μέρα στο σχολείο. Από ποιες περιοχές περνά και τι βλέπει γύρω του; Μπορείς να τα περιγράψεις σε λίγες γραμμές ή να φέρεις φωτογραφίες, εικόνες κ.τ.λ. για τους χώρους αυτούς;
    Αρχαία Αγορά Αθηνών [πηγή: Οδυσσέας. Πολιτιστική Πύλη του Υπουργείου Πολιτισμού] Η Αρχαία Αγορά των Αθηνών στο Google Earth [πηγή: Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού]
  2. Τα κορίτσια στην αρχαία Ελλάδα δεν πήγαιναν σχολείο. Βρείτε σε ποια σημεία του κειμένου φαίνεται αυτό. Συζητήστε στην τάξη σας για την εκπαίδευση αγοριών και κοριτσιών την εποχή εκείνη.
  3. O καθένας μας θυμάται την πρώτη του μέρα στο σχολείο και μιλάει γι’ αυτήν στους άλλους. Γράφει σ’ ένα χαρτί την πιο ευχάριστη στιγμή της και το καρφιτσώνει στον πίνακα ανακοινώσεων της τάξης.
  4. O συγγραφέας χρησιμοποιεί στο κείμενο αυτό διαλόγους και περιγραφές. Μπορείς να ξεχωρίσεις τις περιγραφές που υπάρχουν; Τι πετυχαίνει μ’ αυτές;
    koritsaki

Νώντας Έλατος (1871 - 1951)

Ψευδώνυμο του Επαμεινώνδα Γ. Παπαμιχαήλ, ποιητή και εκπαιδευτικού. Έγραψε τα πρώτα σχολικά βιβλία στη δημοτική.


agoraki

Προτάσεις για διάβασμα

Βίτω Αγγελοπούλου, Η Ακρόπολη και η ιστορία της, εκδ. Κέδρος.
Κωνσταντίνος Βέτσας – Μαρίζα Ντεκάστρο, Στην Αγορά των αρχαίων Αθηναίων, εκδ. Γνώση.