9.2 Τακτικά αριθμητικά

9.2 Τακτικά αριθμητικά

– Κυρία μου, τι τα φοράτε τα γυαλιά, αφού δε βλέπετε πού πάτε; Την πρώτη φορά με πατήσατε, τη δεύτερη φορά πέσατε ολόκληρη επάνω μου, την τρίτη φορά με ξενυχιάσατε, την τέταρτη καθίσατε πάνω στο καπέλο μου και τώρα χύσατε ένα ολόκληρο φλιτζάνι καφέ στο καινούριο μου πουκάμισο.
– Ω! Με συγχωρείτε, καλέ μου κύριε. Είναι η πρώτη μέρα που αναγκάζομαι να φορέσω γυαλιά και δεν τα έχω συνηθίσει.
– Τότε, λέω να πάτε καλύτερα στο σπίτι σας και να κυκλοφορή- σετε έξω ξανά την εκατοστή ημέρα...

Τα τακτικά αριθμητικά δηλώνουν τη θέση που παίρνει κάποιος ή κάτι σε μια σειρά.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΛΥΤΩΝ ΚΑΙ ΤΑΚΤΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΩΝ
	Απόλυτα αριθμητικά	Τακτικά αριθμητικά
1	ένας	πρώτος
2	δύο/δυο	δεύτερος
3	τρεις	τρίτος
4	τέσσερις	τέταρτος
5	πέντε	πέμπτος
6	έξι	έκτος
7	επτά/εφτά	έβδομος
8	οκτώ/οχτώ	όγδοος
9	εννέα/εννιά	ένατος
10	δέκα	δέκατος
11	ένδεκα/έντεκα	ενδέκατος
12	δώδεκα	δωδέκατος
13	δεκατρείς	δέκατος τρίτος
14	δεκατέσσερις	δέκατος τέταρτος
15	δεκαπέντε	δέκατος πέμπτος
16	δεκαέξι/δεκάξι	δέκατος έκτος
17	δεκαεπτά/δεκαεφτά	δέκατος έβδομος
18	δεκαοκτώ/δεκαοχτώ	δέκατος όγδοος
19	δεκαεννέα/δεκαεννιά	δέκατος ένατος
20	είκοσι	εικοστός
21	είκοσι ένας	εικοστός πρώτος
22	είκοσι δύο	εικοστός δεύτερος

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΛΥΤΩΝ ΚΑΙ ΤΑΚΤΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΩΝ
	Απόλυτα αριθμητικά	Τακτικά αριθμητικά
30	τριάντα	τριακοστός
40	σαράντα	τεσσαρακοστός
50	πενήντα	πεντηκοστός
60	εξήντα	εξηκοστός
70	εβδομήντα	εβδομηκοστός
80	ογδόντα	ογδοηκοστός
90	ενενήντα	ενενηκοστός
100	εκατόν/εκατό	εκατοστός
101	εκατόν ένας	εκατοστός πρώτος
200	διακόσιοι	διακοσιοστός
300	τριακόσιοι	τριακοσιοστός
400	τετρακόσιοι	τετρακοσιοστός
500	πεντακόσιοι	πεντακοσιοστός
600	εξακόσιοι	εξακοσιοστός
700	επτακόσιοι/εφτακόσιοι	επτακοσιοστός
800	οκτακόσιοι/οχτακόσιοι	οκτακοσιοστός
900	εννιακόσιοι	εννιακοσιοστός
1.000	χίλιοι	χιλιοστός
2.000	δύο χιλιάδες	δισχιλιοστός
3.000	τρεις χιλιάδες	τρισχιλιοστός
10.000	δέκα χιλιάδες	δεκακισχιλιοστός
1.000.000	ένα εκατομμύριο	εκατομμυριοστός
1.000.000.000	ένα δισεκατομμύριο	δισεκατομμυριοστός

Παρατηρώ ότι τα αριθμητικά που είναι με
πλάγια γράμματα κλίνονται!

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 27

Γράφω με λέξεις τους αριθμούς:

6, 16, 26, 36, 56, 106 και 1, 11, 21, 31, 51, 101

Να πώς κλίνονται τα απόλυτα αριθμητικά ένας, τρεις, τέσσερις.

	Αρσενικό	Θηλυκό	Ουδέτερο
Ον.	ένας	μία/μια	ένα
Γεν.	ενός	μιας	ενός
Αιτ.	έναν	μία(ν)/μια(ν)	ένα

Αυτοί οι τύποι μοιάζουν πολύ με τους τύπους του αόριστου
άρθρου (βλ. ενότητα 5.4).

	Αρσενικό	Θηλυκό	Ουδέτερο
Ον.	τρεις	τρεις	τρία
Γεν.	τριών	τριών	τριών
Αιτ.	τρεις	τρεις	τρία

Με τον ίδιο τρόπο κλίνονται και όλοι οι αριθμοί που τελειώνουν σε 3 (δεκατρείς, είκοσι τρεις,
τριάντα τρεις κτλ.)

	Αρσενικό	Θηλυκό	Ουδέτερο
Ον.	τέσσερις	τέσσερις	τέσσερα
Γεν.	τεσσάρων	τεσσάρων	τεσσάρων
Αιτ.	τέσσερις	τέσσερις	τέσσερα

Με τον ίδιο τρόπο κλίνονται και όλοι οι αριθμοί που τελειώνουν σε 4 (δεκατέσσερις).

Ας δούμε πώς κλίνονται και μερικά άλλα απόλυτα αριθμητικά.

Το διακόσιοι, διακόσιες, διακόσια και όσα μοιάζουν με αυτό, ακολουθούν την κλίση των
επιθέτων σε -ος (βλέπε ενότητα 7.1) και έχουν μόνο πληθυντικό. Στη γενική συχνά
κατεβάζουν τον τόνο στην παραλήγουσα.
Π.χ. Θα παρακολουθήσω τον αγώνα δρόμου τετρακοσίων μέτρων.
Tο εκατομμύριο και το δισεκατομμύριο είναι ουδέτερα ουσιαστικά, τα οποία κλίνονται
όπως τα ουδέτερα ουσιαστικά σε -ο (βλ. ενότητα 6.2 Γ1).
Π.χ. Ένα εκατομμύριο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ενώ πενήντα τρία εκατομμύρια
έμειναν άστεγοι.
Μιλάμε για ένα ποσό των είκοσι ενός εκατομμυρίων ευρώ.

Μισός, -ή, -ό
Το επίθετο μισός συνδυάζεται με
τα απόλυτα αριθμητικά και σχηματίζει
τους παρακάτω τύπους:

αρσενικό → ενάμισης χρόνος
θηλυκό → μιάμιση ώρα
ουδέτερο → ενάμισι λίτρο

αρσενικό και θηλυκό → τρεισήμισι τόνοι, τρεισήμισι μέρες
ουδέτερο → τριάμισι καρπούζια

αρσενικό και θηλυκό → τεσσερισήμισι αιώνες, τεσσερισήμισι ώρες
ουδέτερο → τεσσεράμισι λεπτά

Οι τύποι δυόμισι, πεντέμισι, εξήμισι, εφτάμισι, οχτώμισι κτλ. είναι άκλιτοι.

Τα τακτικά αριθμητικά κλίνονται όπως τα επίθετα σε -ος, -η, -ο
(βλ. ενότητα 7.1).