Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων (Ε΄ & ΣΤ΄ Δημοτικού) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)

Κώστας Βάρναλης

[Να σ΄ αγναντεύω θάλασσα]

image26

Το ποίημα που ακολουθεί είναι απόσπασμα από τον «Πρόλογο» της ποιητικής σύνθεσης του Βάρναλη Το φως που καίει. Το έργο αυτό, που πρωτοδημοσιεύτηκε το 1922 στην Αλεξάνδρεια, διακρίνεται για τον αγωνιστικό παλμό του και το κοινωνικό περιεχόμενο των ιδεών του. Ο ποιητής, μάλιστα, χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο Δήμος Τανάλιας.

Να σ' αγναντεύω, θάλασσα, να μη χορταίνω,
απ' το βουνό ψηλά
στρωτήν και καταγάλανη και μέσα να πλουταίνω
απ' τα μαλάματά* σου τα πολλά.

Να 'ναι χινοπωριάτικον* απομεσημερ', όντας*
μετ' άξαφνη νεροποντή
χιμάει μες απ' τα σύννεφα θαμπωτικά* γελώντας
ήλιος χωρίς μαντύ*.

Να ταξιδεύουν στον αγέρα τα νησάκια, οι κάβοι,
τ' ακρόγιαλα σα μεταξένιοι αχνοί
και με τους γλάρους συνοδιά* κάποτ' ένα καράβι
ν' ανοίγουν να το παίρνουν οι ουρανοί.

 

image27

image28

Νικόλαου Χριστόπουλου, Από τα όμορφα συριανά καράβια του 1869 (Κίτσου Α. Μακρή, Η λαϊκή τέχνη του Πηλίου, εκδ. Μέλισσα)

 image29


* μαλάματα (το μάλαμα): τα χρυσάφια,τα χρυσαφένια χρώματα * χινοπωριάτικον: φθινοπωρινό * όντας: όταν * θαμπωτικά: με τρόπο εκθαμβωτικό * μαντύ: μανδύας * (η) συνοδιά: συνοδεία

Γ. Σαραντάρης, «Ξυπνάμε και η θάλασσα ξυπνά μαζί μας» [Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄ Γυμνασίου]

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

image30 Ερωτήσεις - Δραστηριότητες:  

  1. Αν το πρόσωπο που μιλά στο ποίημα κατέγραφε αναλυτικά σ' ένα ημερολόγιο τις σκέψεις και τα συναισθήματα που του προκαλεί η θέα της θάλασσας, τι νομίζετε ότι θα έγραφε; Να συνθέσετε μια σελίδα αυτού του φανταστικού ημερολογίου, παίρνοντας ιδέες από τους στίχους του ποιήματος.
  2. Να προτείνετε δικούς σας τίτλους για το ποίημα, δικαιολογώντας κάθε φορά την πρότασή σας.

image31

Κώστας Βάρναλης   Κώστας Βάρναλης [πηγή: Βικιπαίδεια]

(Πύργος Ανατολικής Ρωμυλίας [Βουλγαρία] 1884 - Αθήνα 1974)

Ποιητής, πεζογράφος και δεινός μεταφραστής. Εργάστηκε επίσης ως δημοσιογράφος. Σπούδασε κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έως το 1919 η ποίηση του αντλεί τα θέματα της από την κλασική αρχαιότητα. Στη συνέχεια το έργο του διακρίνεται για τον κοινωνικό προβληματισμό και τη σάτιρά του. Αναφέρεται στην καταπίεση των αδυνάτων και στην κοινωνική δικαιοσύνη. Έργα του: Ο προσκυνητής, Το φως που καίει, Σκλάβοι πολιορκημένοι (ποιητικά). Η αληθινή απολογία του Σωκράτη, Το ημερολόγιο της Πηνελόπης, Ζωντανοί άνθρωποι (πεζά). Στα Αισθητικά - Κριτικά του περιέχονται μελέτες σχετικές με τη νεοελληνική κριτική.