Γλώσσα Γ΄ Δημοτικού -Η πατρίδα μας γιορτάζει

. . . . . . . . . . Η πατρίδα μας γιορτάζει . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Η σημαία
Στον πόλεμο του 1940
Για το Πολυτεχνείο

Μαθαίνουμε για την ιστορία της πατρίδας μας και γιορτάζουμε την ελευθερία και τη δημοκρατία.

Φωτ/φία: από το βιβλίο της Σχολής Χιλλ Περπατώντας στην Αθήνα, εκδ. Καλειδοσκόπιο

. . . . . . . . . . Η σημαία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Η ελληνική σηµαία στον ιερό βράχο της Ακρόπολης

Ύμνος της σημαίας

Αυτό είναι το ιερό πανί το γαλανό και τ' άσπρο,
κομμάτι από ανοιξιάτικο και ξάστερο ουρανό,
που είναι λευκό σαν τον αφρό του κύματος που ανθίζει
σε περιγιάλι ολόγλυκο, σε πέλαο μακρινό.
Αυτό είναι το ιερό πανί, που, όταν περνάει μπροστά μας,
υγραίνονται τα βλέφαρα και σπαρταρά η καρδιά μας.

Απόσπασμα από το ποίημα του Στέφανου Δάφνη
«Ύμνος της σημαίας», στο βιβλίο του Θ. Α. Γιαννόπουλου,
Νεότερη Σχολική Ανθολογία, εκδ. Χ. Tεγόπουλου – Ν. Νίκα

Γιορτάζω τη σημαία

Με τι μοιάζουν τα χρώματα της ελληνικής σημαίας;
Γιατί υγραίνονται τα βλέφαρα και σπαρταρά η καρδιά μας όταν η σημαία περνά από μπροστά μας;

Ερευνώ και μαθαίνω
Συζήτησε με την ομάδα σου σε ποια κτίρια ανεμίζει η σημαία μας.
Σε ποιες εκδηλώσεις συμμετέχουμε κρατώντας ελληνικές σημαίες;

. . . . . . . . Στον πόλεμο του 1940 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Στα επόμενα κείμενα διαβάζουμε μαρτυρίες για τα δύσκολα χρόνια του πολέμου και της Κατοχής.

Από το ημερολόγιο της Ροζίνας, μιας δεκάχρονης εβραιοπούλας από τη Θεσσαλονίκη

Οκτώβριος

Οκτώβριος 1940

Τη Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 1940 δεν πήγαμε σχολείο. Είχε κηρυχτεί ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος. Αναστατωμένα ήμασταν εμείς τα παιδιά. Οι Ιταλοί βομβάρδισαν τη Θεσσαλονίκη. Στο μαγαζί του πατέρα μου γίνηκαν πολλές καταστροφές.

Απρίλιος

Απρίλιος 1941

Αφού χύθηκε αίμα πολύ στα σύνορα, είπαν ότι νικούσαμε. Τι χαρές, τι τραγούδια στους δρόμους. Μα δυστυχώς μας βγήκαν ξινά. Η Γερμανία κήρυξε πόλεμο στην Ελλάδα. Τρεις μέρες βαστάξαμε εμείς οι Έλληνες. Στις 9 Απριλίου το βράδυ μπήκαν οι Γερμανοί στη Θεσσαλονίκη. Η μαμά έκλαιγε, ο μπαμπάς ήταν καταστεναχωρημένος κι εμείς οι τρεις αδερφές καθόμασταν χωρίς μιλιά. Δεν πέρασε πολύς καιρός κι άρχισε να θερίζει την Ελλάδα μια φοβερή πείνα. Δε βρίσκαμε πουθενά τροφή παρά μόνο σε μερικά χωριά.

Μάρτιος

Μάρτιος 1943

Έφτασε στα αυτιά μας μια κακή είδηση, ότι θα μας εξορίσουν. Ο κόσμος κοίταξε να σωθεί. Εμάς ήρθε ο γιατρός Καρακώτσος να μας σώσει. Κρυφτήκαμε στο διαμέρισμά του. Περνώ τον καιρό μου διαβάζοντας, γράφοντας ή παίζοντας με την αδερφούλα μου και το γιο του γιατρού.

Οκτώβριος

Οκτώβριος 1944

Στις 26 Οκτωβρίου 1944 ελευθερώθηκε η Θεσσαλονίκη. Μείναμε κλεισμένοι στην κρυψώνα μας 18 ολόκληρους μήνες, 548 ατέλειωτες μέρες.

Διασκευασμένα αποσπάσματα και φωτογραφίες από το βιβλίο
της Ροζίνας Πάρδο-Ασσέρ Ροζίνα: 548 ημέρες με άλλο όνομα, εκδ. Γαβριηλίδης

∆εκέµβριος 1941.
Συσσίτιο για τα πεινασµένα παιδιά σε µια γειτονιά της Αθήνας, την περίοδο της γερµανικής κατοχής.

Μουσείο Μπενάκη, Φωτ/φία: Β. Παπαϊωάννου

Για λίγο ψωμί

Το είδα με τα μάτια μου. Ένα γερμανικό αυτοκίνητο, φορτηγό, γεμάτο κουραμάνες (ψωμί) κατεβαίνει τη λεωφόρο Αθηνάς και στρίβει για να μπει Ερμού. Κόβει ταχύτητα. […] Στη στροφή του αυτοκινήτου ένα ελληνόπουλο αναρριχάται στο αμάξι και πετά στον πεινασμένο κόσμο κουραμάνες. Βέβαια, το παλικάρι έχει και την παρέα του. Θα έριξαν πάνω από 15 κουραμάνες και αθόρυβα πήδησαν κάτω στο δρόμο ή μάλλον στο πεζοδρόμιο. Γεμάτοι χαρά και ψυχραιμία! Αυτού του είδους το σαμποτάζ ξαναγένηκε πολλές φορές εναντίον των Ιταλών, που κουβαλούσαν κουραμάνες με ανοιχτά φορτηγά αμάξια.

Απόσπασμα από τη μαρτυρία του Περικλή Παπαχατζιδάκη
στο ένθετο «Επτά Ημέρες» της εφημ. Η Καθημερινή της Κυριακής

Φωτ/φία: από το βιβλίο του ∆. ∆ηµητρίου Γοργοπόταµος: Έλληνες αντάρτες εναντίον του Ρόµελ, εκδ. Φυτράκη

Η γέφυρα του Γοργοπόταµου µετά την ανατίναξή της, στις 25 Νοεµβρίου 1942. Θεωρείται η κορυφαία πράξη της Εθνικής Αντίστασης

12 Οκτωβρίου 1944

Ανοίγω διάπλατα το παράθυρο. Φως, ήλιος, ο γαλανός ουρανός. Μαζί με τα παιδιά μου παρακολουθούμε με κατάνυξη θρησκευτική ένα σημείο απέναντι στην Ακρόπολη. Αυτό είναι ο κόσμος όλος.

Και βλέπουμε τη γερμανική σημαία σιγά σιγά να υποστέλλεται*, να εξαφανίζεται σαν να την κατάπιε ο Ιερός Βράχος. Και ν' αρχίζει ν'ανεβαίνει στον ιστό το αγαπημένο χρώμα του ουρανού μας. Τα θολωμένα μάτια μου δεν μπορούν πια να δουν. Όταν έχω στεγνώσει βιαστικά τα δάκρυα, η γαλανόλευκη ανεμίζει περήφανα.

Η Ελλάδα είναι πάλι δική μας, δική μας.

Ιωάννα Τσάτσου, Φύλλα Κατοχής, εκδ. Αρχηγείου Ενόπλων Δυνάμεων

*υποστέλλεται: κατεβαίνει

Φωτ/φία από το ένθετο «Επτά ηµέρες»: της εφηµ. Η Καθηµερινή της Κυριακής

Αθήνα, Οκτώβριος 1944. H ελληνική σηµαία υψώνεται στον ιερό βράχο της Ακρόπολης. Η Ελλάδα είναι πάλι ελεύθερη.

Μαθαίνω για την ιστορία μας

Στα προηγούμενα κείμενα υπογράμμισε τις λέξεις και τις φράσεις με τις οποίες τα πρόσωπα εκφράζουν τα συναισθήματά τους για τα χρόνια του πολέμου.
Ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετώπισαν τις μέρες της γερμανικής κατοχής τα παιδιά;
Ποιο κείμενο θα διάλεγες για να διαβάσεις στη σχολική γιορτή;
Διάβασε στους γονείς σου τα κείμενα αυτά. Συζήτησε μαζί τους για τα γεγονότα εκείνης της εποχής.

Αύριο Ανθολόγιο

. . . . . . . . Για το Πολυτεχνείο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Φωτ/φία: από το ένθετο «Επτά ηµέρες» της εφηµ. Η Καθηµερινή της Κυριακής

Τετάρτη, 14 Νοεµβρίου 1973.
Οι Έλληνες φοιτητές διαµαρτύρονται
κατά της δικτατορίας
και υπερασπίζονται τη δηµοκρατία.

«Εικόνα χωρίς ήχο…»

Τις τελευταίες στιγμές τις είδα από το παράθυρο της Αρχιτεκτονικής. Μια θολή εικόνα του τανκ με τους εκτυφλωτικούς προβολείς ν' ανασηκώνεται και να πέφτει, τσακίζοντας κάτι στο πέρασμά του. Εικόνα χωρίς ήχο, εκτός από την υπόκωφη βοή του πανικοβλημένου πλήθους που δυνάμωνε συνέχεια.

Ο χρόνος επιταχύνεται με τους χτύπους της καρδιάς μου. Εξακολουθούν να 'ρχονται τραυματίες. […]

Βγαίνουμε γρήγορα με τη Βαγγελιώ, παίρνοντας μαζί άλλη μια κοπέλα. Έχει περάσει ώρα πολλή μετά το τανκ και το τοπίο μεταξύ Αρχιτεκτονικής και πόρτας είναι εφιαλτικό και έρημο. Ο προβολέας του τανκ στραβώνει, κάπνα αναδίδεται από παντού. Ένας φαντάρος είναι στα σκαλιά, πέφτουμε σχεδόν στα τυφλά πάνω σ' άλλον ένα που ξεπροβάλλει από το σκοτάδι. «Αποδώ, έξω!» λέει ήρεμα με το αυτόματο. Το τανκ στην πόρτα.

Γιώργος Παυλάκης, Εκ των υστέρων, Νέα Σύνορα – Α.Α. Λιβάνης

Σάββατο, 17 Νοεµβρίου 1973.
Το τανκ της χούντας εισβάλλει
στο Πολυτεχνείο.

Φωτ/φία: Ελεύθερη Συνεργατική

Φωτ/φία: από το βιβλίο του Ηλία Γκρη Το µελάνι φωνάζει. Η 17η Νοέµβρη 1973 στη λογοτεχνία, εκδ. Μεταίχµιο

Στη γιορτή του Πολυτεχνείου

Γονείς με τα πιτσιρίκια στους ώμους, ηλικιωμένοι αλλά και νέοι άνθρωποι δίνουν το παρών στη γιορτή της δημοκρατίας, στο προαύλιο του Πολυτεχνείου. Το όνειρο για δημοκρατία δεν έχει χάσει το νόημά του. Πολλοί νέοι άνθρωποι, που δεν είχαν γεννηθεί το 1973, έχουν έρθει εδώ για να τιμήσουν τον αγώνα των φοιτητών του Πολυτεχνείου.

Από δελτίο ειδήσεων της τηλεόρασης.

Φωτ/φία: Ελεύθερη Συνεργατική

Γιορτάζουμε τη δημοκρατία

Συζήτησε στην τάξη τη σημασία των λέξεων δικτατορία – δημοκρατία.
Τι συνέβη τις μέρες από 14 έως 17 Νοεμβρίου 1973;
Συζήτησε με τους γονείς σου για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου.