Σημαία μας η ειρήνη

Ελάτε, παιδιά, να κάνουμε
σημαία μας την ειρήνη.
Ελάτε, παιδιά, να κλείσουμε
τον πόλεμο στη σπηλιά.

Τα χέρια μας να ενώσουμε
κι υπόσχεση να δώσουμε
πως στη δική μας την καρδιά
ειρήνη θ' ανθίσει, παιδιά.

Γιώργος Σακελλαρίδης.

Η σημαιούλα μου

Τη σημαιούλα μου κρατώ
Και με καμάρι περπατώ.

Την ανεμίζω πιο ψηλά.
Τη βλέπει ο ήλιος και γελά.

Για χάρη της κι ο ουρανός
γίνεται ακόμη πιο λαμπρός.

Τη δείχνω τώρα στο γιαλό.
Το κύμα πιάνει το χορό.

Γιάννης Κρόκος

Στην ενότητα αυτή θα μάθεις:

• Να ακούς, να καταλαβαίνεις και να λες και εσύ ένα παραμύθι.
• Να φτιάχνεις τα δικά σου παραμύθια.
• Να φτιάχνεις ερωτήσεις.
• Πώς να λες όχι.
• Να χρησιμοποιείς τα σημεία στίξης.
• Να τονίζεις λέξεις που θέλουν δύο τόνους.

• Σε ποια χώρα βρίσκεται η πλατεία της εικόνας;
• Από πού το κατάλαβες;
• Τι θα άλλαζε, αν η ίδια πλατεία ήταν σε μια άλλη χώρα;
• Πότε σημαιοστολίζουμε τα κτίρια και τις πλατείες;
• Ξέρεις τι είναι εθνική γιορτή;

Σαν παραμύθι

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας γίγαντας, ένας μεγάλος γίγαντας, τόσο μεγάλος όσο σαράντα εκατομμύρια άνθρωποι μαζί. Τον ίδιο καιρό κάπου κοντά στο γίγαντα ήταν και ένας νάνος. Ένας μικρός νάνος. Νάνος και γίγαντας ζούσαν ο καθένας στον τόπο του χωρίς να ενοχλεί ο ένας τον άλλο. Τους χώριζε άλλωστε ένα τεράστιο αυλάκι, μια θάλασσα.

Και ήταν ευτυχισμένοι… Και περνούσε ο καιρός. Ο νάνος κοίταγε τη δουλειά του, ο γίγαντας τη δικιά του, και ζούσαν αγαπημένοι…

Ένα πρωί όμως ο μεγάλος γίγαντας φόρεσε ένα περίεργο καπέλο και μια ακόμη πιο περίεργη στολή. Φόρεσε και κάτι μεγάλες μπότες και μετά έκανε ένα μεγάλο πήδημα, έφτασε μπροστά στην πόρτα του μικρού νάνου και, βάνοντάς του μια λόγχη μπροστά στην κοιλιά του, είπε: «Ήρθα να σου πάρω το σπίτι· παραδώσου!»

Ο μικρός νάνος στην αρχή το πέρασε για χωρατό. «Κοίτα χωρατατζής που 'ναι ο μεγάλος γίγαντας!» σκέφτηκε. Και φέρνοντας στο νου το γνωστό τους χαιρετισμό, του φώναξε:

- Γεια σου, γείτονα!

Ο γίγαντας όμως δεν καταλάβαινε πια από τέτοια. Πίεσε τη λόγχη πάνω στην κοιλιά του μικρού νάνου και άγρια ξαναφώναξε:

- Παραδώσου!

Ο μικρός νάνος τότε κατάλαβε· κοίταξε λυπημένος κατάματα το μεγάλο γίγαντα και χωρίς κανένα φόβο του είπε:

- Όχι, δεν παραδίνομαι!

Αμέσως μετά έτρεξε, έφτασε στο μικρό καλύβι του και σε λίγο ξαναγύρισε κρατώντας στα χέρια του μια σφεντόνα. Στάθηκε μπροστά στο γίγαντα και περίμενε.

Ο μεγάλος γίγαντας τα 'χασε για λίγο. Ύστερα χύθηκε πάνω στο μικρό νάνο θέλοντας να τον συντρίψει. Έγινε όμως κάτι απίστευτο. Ο μικρός νάνος νίκησε τον μεγάλο γίγαντα! Ο μεγάλος γίγαντας το 'βαλε στα πόδια…

Έτσι οι Έλληνες του Σαράντα, όπως ο μικρός νάνος του παραμυθιού, όταν η Ιταλία ζήτησε να της παραδώσουν τη χώρα τους, απάντησαν όπως και κείνος, μ'ένα θαρραλέο και αποφασιστικό ΟΧΙ!

Δεν είναι όμως μόνο πως είπαν το ΟΧΙ. Το διαφέντεψαν στη συνέχεια παλικαρίσια και νικηφόρα πάνω στις βουνοκορφές.

Γαλάτεια Σουρέλη, «Ντο-ρε-μι κι ένα σκυλί», εκδ. Ψυχογιός

• Ποιος είναι ο τίτλος του παραμυθιού;
• Ποιοι είναι οι δύο ήρωες του παραμυθιού;
• Τι συμβαίνει στην αρχή του παραμυθιού;
• Τι γίνεται στη μέση του παραμυθιού;
• Πώς τελειώνει το παραμύθι;
• Διηγήσου το παραμύθι με τη βοήθεια των παραπάνω ερωτήσεων.

• Τι λέει στο παραμύθι ότι έκαναν οι Έλληνες του Σαράντα;
• Γνωρίζεις τι έγινε το 1940; Από πού το γνωρίζεις;

Ζητήστε από τους μεγαλύτερους να σας πουν ιστορίες που έχουν
ζήσει ή που έχουν ακούσει για τον πόλεμο του 1940.
Αν βρείτε, φέρτε στην τάξη παιδικά βιβλία, παιδικά θεατρικά έργα ή
ποιήματα για τον πόλεμο του 1940, για να τα διαβάσουμε όλοι μαζί.

Τα σημαδάκια αυτά μας βοηθούν
να διαβάζουμε πιο σωστά ένα κείμενο.

Θυμήσου! Μετά την τελεία,
το θαυμαστικό και το
ερωτηματικό αρχίζουμε πάντα
με κεφαλαίο γράμμα!

Πήγαινε στην άσκηση 1 στην σελίδα 35 του Τετραδίου Εργασιών, διάβασε χρωματίζοντας τη φωνή σου και βάλε τα σημεία στίξης.
Έπειτα κάνε την άσκηση 2.

Βάγια, γιατί η λέξη βάνοντάς στο
παραμύθι του μπαμπά του Λουκά έχει
δύο τόνους; Έγινε λάθος;

Δεν έγινε λάθος! Πολλές μικρές λέξεις,
Όπως οι μου, σου, του, μας, σας, τους, το,
την, τον, δίνουν τον τόνο τους στην
προηγούμενη λέξη! Για να καταλάβεις
πότε συμβαίνει αυτό, διάβασε το
παρακάτω κείμενο. Στις λέξεις που έχουν
δύο τόνους πρόσεξε σε ποιες συλλαβές
μπαίνουν αυτοί.

Στο σινεμά

Ο μπαμπάς μου, ο ξάδελφός μου, και εγώ πήγαμε στο σινεμά, για να δούμε την ταινία «Φαντασία». Ήθελα να κρατήσω το εισιτήριο για ενθύμιο, όμως πριν μπούμε στην αίθουσα προβολής, μας ζήτησαν τα εισιτήριά μας. Εγώ δεν ήθελα να δώσω το δικό μου. «Άφησέ το στον κύριο τώρα» μου είπε ο μπαμπάς μου «και θα το ζητήσουμε καθώς φεύγουμε». Επιστρέφοντάς το μου, ο κύριος στην έξοδο μου έδωσε μια ιδέα: «Μπορείς να κάνεις το εισιτήριο σελιδοδείκτη για τα βιβλία σου».

Τόσο μικροί αυτοί
οι τόνοι και τόσο μικρά
αυτά τα σημεία στίξης,
και όμως είναι τόσο σημαντικά!

Για να δεις πόσο σημαντικά είναι όλα αυτά, πήγαινε στην σελίδα 36 του Τετραδίου Εργασιών και κάνε τις ασκήσεις 3 και 4.

Το ερωτηματικό

Τζιάνι Ροντάρι

Δίπλα θα βρεις μερικές
λέξεις που σε βοηθούν να
ρωτάς! Θυμήσου! Οι λέξεις
πώς και πού παίρνουν
τόνο, όταν ρωτούμε.

ποιος πόσο

πότε τι

πού γιατί

μήπως

πώς τίνος

Πήγαινε στην σελίδα 37 του Τετραδίου Εργασιών
και κάνε την άσκηση 5.

Όχι, δεν και μη

Όταν θέλω να αρνηθώ,
λέξεις χρησιμοποιώ
όπως όχι, δεν και μη,
ούτε, μήτε, επ' ουδενί,
αποκλείεται, κανένας,
τίποτε, ποτέ, ουδέν!

Οι νότες

Σήμερα στη μουσική
τη νότα κάνουμε του μι
αλλά σαν γνωστή μού μοιάζει
Όλο «μη» η μαμά φωνάζει.

Μην κλοτσάς στο σπίτι μπάλα
και μη βιάζεσαι στη σκάλα.
Μην ξεχνάς δόντια να πλύνεις.
Σαν μωρό γλυκά μη δίνεις.

Φαίνεται στη μουσική,
όταν ήτανε μικρή,
πώς δεν πρόσεχε πολύ
και θυμάται τώρα αυτή
μια νότα. Αυτή του μι…

Ορφέας (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο)

«Μύθοι του Αισώπου», εκδ. Ελληνικά Γράμματα,
εικονογράφηση Άννα Μενδρινού

Μάθε να γράφεις σωστά
την αρχή του παραμυθιού.

Για να φτιάξεις ένα παραμύθι πρέπει:

1. Να πεις ποιος είναι ο τίτλος του.
2. Να πεις χωριστά:

   • αυτό που συμβαίνει στην αρχή,

   • αυτό που συμβαίνει στη μέση και

   • αυτό που συμβαίνει στο τέλος.

Ας φτιάξουμε όλοι
μαζί στην τάξη ένα
παραμύθι, όπως μας
συμβουλεύει
η Βάγια.

Το παραμύθι μπορεί να
περιέχει τις λέξεις: άμαξα,
βαρέλι, βιολί, νησί,
πειρατής, ήλιος, διαμάντι
πυξίδα, παπαγάλος, νάνος.

Για να φτιάξεις και άλλα παραμύθια, πήγαινε στις σελίδες 39 και 40 του Τετραδίου Εργασιών και κάνε τις ασκήσεις 9, 10 και 11.